Prosvetiteljstvo (franc. Siecle des lumieres, nem. Aufklarung, eng. Enlightenment) je pokret koji se u evropskoj kulturi razvija u XVII i XVIII veku. Prosvetiteljstvo je širi društveni pokret građanske klase koja se borila protiv feudalnog poretka. Osnovne stavove prosvetiteljstva predstavljaju postavke: – o racionalnosti kao osnovu sveta koji se samim tim može spoznati pomoću ljudskog razuma shodno čemu istinsko saznanje može da se temelji na ljudskom iskustvu i pravilnoj upotrebi razuma a ne na poštovanju autoriteta religije i tradicije;
BIOGRAFIJA
Džon Lok rodio se iste godine kao i Spinoza.(1632-1704). Revolucionarna zbivanja u Engleskoj sredinom XVII veka doživljavao je kao dečak i mladić. Dok je njegov otac, pravnik i vatreni puritanac, kao oficir revolucionarne armije aktivno učestvovao u građanskom ratu, dotle je sin učio, najpre na Školi u Vestminsteru (1646 —1653) a zatim u Oksfordu (1653-1657), gde je po završetku studija ostao kao neka vrsta asistenta za grčki jezik i retoriku, a kasnije za moralnu filozofiju. Sholastička filozofija, koja je u to vreme još uvek dominirala u Oksfordu, nije uspela da zarazi Loka. Veliko interesovanje za proučavanje prirodnih nauka (hemije, eksperimentalne fizike i naročito medicine). U toku niza godina on je bio kućni lekar Ešlijeve porodice, vaspitač njegovog najstarijeg sina, a takođe sekretar i savetnik samog barona.
BIOGRAFIJA
Rođen je u protestantskoj porodici u Lajpcigu, gde je njegov otac bio profesor univerziteta. Još kao dečak, Lajbnic potpuno sam stiče ogromno znaje služeći se veoma bogatom očevom bibliotekom. Na univerzitet stupa 1661. gde je student Tomazijusov (Jacob Thomasius), koji mu predaje sholastiku i Bekona. Lajbnic zatim počinje da studira prava, što će mu omogućiti 1664. da stekne titulu doktora filozofije. Od 1667. prelazi u Ninberg; 1670. postao je savetnik za pravna pitanja na dvoru izbornog kneza u Majncu. Slede njegove političke, diplomatske, pravne, verske, naučne, tehničke, filozofske i ostale aktivnosti kojima će se zalagati za pravu patriotsku obnovu Nemačkog Carstva, do tada iscepkanog na veliki broj manjih država, i njegovo jedinstvo na nekoj vrsti federalnog principa.
BIOGRAFIJA
Baruh de Spinoza, kasnije Benedikt Spinoza, holandski filozof, rođen je 24. novembar 1632. godine u Amsterdamu, u jevrejskoj porodici doseljenika iz Portugala. Od najranijeg detinjstva razlikovao se od vršnjaka veoma posvećeno izučavajući Bibliju, Talmud i srednjevekovne filozofe. Otac ga je poslao u školu za rabina, jer je to predstavljalo veliku čast za porodicu, a tamo se mladi Baruh isticao lakoćom pamćenja i pronicljivim pitanjima. Baruh je posle škole studirao kartezijansku filozofiju, da bi u 22. godini života promenio svoje jevrejsko ime Baruh u latinsko Benedikt. Tokom studija filozofije je razvio heterodoksne koncepcije o prirodi božanskog, napuštajući tradicionalna gledišta judaizma. Jevrejske starešine su ga prvo molile, a potom mu naređivale da se tih stavova javno odrekne. Međutim mladi Spinoza je to odbio, pa ga je veće staraca proklelo najtežom anatemom i izopštilo iz jevrejske zajednice 1656. godine. Deset godina kasnije napustio je Amsterdam i otišao za Rijnsburg, potom Vorburg i na kraju Hag. Proganjan i ponižavan kao “princ bezbožnik, otpadnik i inkarnacija satane” čija dela “zaslužuju da budu bačena u tamu pakla”, on odbija da napusti svoj teorijski stav.
BIOGRAFIJA
Rene Dekart; rođen je 31. marta 1596. u severnoj Francuskoj, u imućnoj porodici sitnih plemića; otac mu je bio savetnik i član parlamenta u Bretanji. Sa osam godina (1604) stupio je u uglednu jezuitsku školu i tu je učio logiku, matematiku, fiziku i metafiziku; mada se nastava svodila na komentarisanje Aristotelovih spisa, Dekart se tu upoznao i sa Galilejevim otkrićima. Nenaviknut na zimu i rano ustajanje (časove je držao u rano jutro), umro je od upale pluća 11. februara 1650; sahranivši Rene Dekarta na groblju za strance Švedska je ušla u istoriju filozofije i to se i danas ističe kao njen najveći doprinos svetskoj kulturi.
Prosvetiteljstvo (franc. Siecle des lumieres, nem. Aufklarung, eng. Enlightenment) je pokret koji se u evropskoj kulturi razvija u XVII i XVIII veku. Prosvetiteljstvo je širi društveni pokret građanske klase koja se borila protiv feudalnog poretka. Osnovne stavove prosvetiteljstva predstavljaju postavke: – o racionalnosti kao osnovu sveta koji se samim tim može spoznati pomoću ljudskog razuma shodno čemu istinsko saznanje može da se temelji na ljudskom iskustvu i pravilnoj upotrebi razuma a ne na poštovanju autoriteta religije i tradicije;
Opširnije
