ŠTA JE JEZIK I FUNCIJE JEZIKA
Na Zemaljskoj kugli govori se od 5000 do 7000 jezika. Nema usaglašenog mišljenja stručnjaka o tačnom broju jezika koji su danas u upotrebi jer danas nema egzaktne definicije što razlikuje dva jezika.
NASTANAK JEZIKA
Sve socijalne životinje komuniciraju jedni sa drugima, od pčela i mrava , do kitova i majmuna, ali su samo ljudi razvili jezik koji je nešto više nego skup određenih signala.
NEKE OD DEFINICIJA
Jezik je specifičan sistem simbola, koji imaju utvrđeno značenje, koji se mogu menjati, međusobno spajati i zamenjivati po određenim pravilima i ne moraju biti obavezno slični objektima koje označavaju. (M. Marković)
„Jezik je sistem znakova koji je (govorno i pisano) sredstvo opštenja, sporazumevanja među ljudima. Jezikom čovek saopštava svoje misli i osećanja drugim ljudima. A to znači da je jezik društvena kategorija,da služi za usmeno i pismeno izražavanje pojava, da je njegov postanak vezan za postanak i razvoj ljudskog društva. Kao najsavršenije sredstvo sporazumevanja on je vezan za misao, pa su mišljenje, svest i jezik u stalnom jedinstvu. Sa usavršavanjem misli, usavršava se i jezik i prirodno, sa usavršavanjem jezika razvija se i mišljenje” (Stanojčić–Popović).
„Jezik je sistem znakova koji čoveku omogućuje razvijen društveni i duševni život, i koji se ostvaruje u opštenju među ljudima”
(Bugarski).
„Jezik je integralni deo društvenog života i kulture”
Jezik je voljno ponašanje. Kašljanje i kijanje nisu reči. Smejanje i plakanje nije govorenje. Ne može se iskazati kašalj, ali se može podražavati, može se reći “a-hm”. Ne može se izreći kijanje, ali se može reći “ap-ćiha”. Isto tako, kada se kaže ha-ha, ne smeje se, i kada se kaže, avaj, ne plače se” (Vasić, 1980: 11).
Govor je, dakle, glasovna komunikacija, izgovaranje reči i rečenica, to je jezik u praksi ili, kako kaže jedan lingvista, jezik u akciji. Znači, govor je verbalno korišćenje jezičkih znakova od strane pojedinca. Jezik je komunikativni sistem, a koji se može sastojati od glasova odnosno reči sa sličnim ili raličitim naglaskom u zavisnosti na kojem govornom području se izgovara.
Reči NE moraju biti slične objektima koje označavaju.
Sličnost oblika, boje, perspektive – kao kod skulpture, slike , crtež.
Struktura (grafikoni, sheme, geografske karte).
Funkcije jezikaInformativnu
Najčešće govorimo ili pišemo da bismo druge obavestili o nekom činjeničnom stanju.
Ekspresivnu
Funkcija izražavanja osećanja i misli. Na ovaj način mi ne prenosimo nikakvo obaveštenje već prosto izražavamo svoja osećanja: – “Živeo!”, “Bravo!”
Imperativnu
Da utiče na ponašanje drugih ljudi
Koristimo ih kada želimo da utičemo na druge ljude da obave neku radnju ili da se ponašaju na neki određeni način.
Za uspostavljanje društvenih odnosa
Ponekad jezik koristimo da bi uspostavili društveni kontakt.Tada koristimo fraze kao što su
“Drago mi je što smo se upoznali”, “Raduje me što ćemo sarađivati”. Na ovaj način ne izražavamo osećanja.
Zašto se služimo jezikom?
Da kažemo šta mislimo, da kažemo šta hoćemo, da iskažemo emocije, da pokažemo “ko smo”,
POJAM NAUKE I NAUČNI METOD
Nauka je skup svih metodički sakupljenih i sistematski sređenih znanja, kako opštih tako i onih u nekom specifičnom području ili aspektu stvarnosti.
Nauka je objektivno, logički argumentovano i sistematizovano znanje o zakonitostima, činjenicama, uzrocima i pojavama u stvarnosti, stečeno i provereno egzaktnim posmatranjem, ponovljivim eksperimentom i valjanim razmišljanjem.
Cilj nauke :
• Da proširi znanje o fizičkom , biološkom i socijalnom svetu, van okvira onoga što
se već zna;
• Da objasni svet u kome čovek živi, da objasni čoveka – da pruži znanja koja će čovek koristiti (etička odgovornost).
NAUČNI METOD
METOD – PUT – NAČIN NA KOJI SE ISPITUJE JEDNA POJAVA
METODOLOGIJA – SINTEZA I GENERALIZACIJA SVIH METODA KOJIMA SE ISPITUJE POJAVA
Metodologija (od grčkih reči methodos – put i logos – um) je nauka o putevima dolaženja do naučnog saznanja (materijalnog, društvenog i duhovnog sveta). Cilj metodologije je da se pojmi (razume) suština naučnog saznanja i da utvrdi osnovne principe u njegovom sticanju i kritičkom preispitivanju. Metodologija nas uči kojim sredstvima treba da se služimo kako bi došli do što istinitije (objektivne) spoznaje svijeta.
Prema ovom shvatanju nema metode koja ne bi bila ili empirijska ili logička disciplina, jer je sve drugo besmisleno (Poper). Zadatak metodologije ogleda se u logičkoj analizi jezika nauke i određivanju kriterijuma naučnosti.
Cilj naučne metode jeste sticanje istinitog ili visoko verovatnog znanja. Proučavanje naučne metode obuhvata:
•nastojanje da se otkriju pravila i tehnike kojima bi se naučnici koristili u otkrivanju znanja, tj. stvaranju teorija,
•nalaženje objektivno opravdivih principa za ocenjivanje teorija na osnovu raspoloživih svedočanstava
•nije moguće stvoriti sistem pravila za proučavanje stvaranja naučnih teorija i dolaženja do naučnih otkrića, ali je moguće naći pravila koja bi se uspešno mogla primenjivati u kontekstu opravdavanja.
Logičke greške su oni zakljuci i dokazi, koji na prvi pogled izgledaju da su tačni, a u stvari nisu.
LOGIČKE GREŠKE U ODNOSU NA PRAVILA MIŠLJENJA
LOGIČKE GREŠKE U ODNOSU NA ISKUSTVENE ČINJENICE
LOGIČKE GREŠKE ZASNOVANE JEZIČKOM KONFUZIJOM
SOFIZMI Reč sofizam potiče od pokreta nastalog u Antičkoj grčkoj. Sofisti, plaćeni “učitelji mudrosti”, pisci političkih i sudskih beseda, ili kako bismo ih mi danas nazvali: besednici ili retori – ljudi posebno upućeni u veštinu javnog govorenja.Smisao njihovog podučavanja sastojao se u obrazovanju moćnog državnika, čoveka sposobnog da ubedi druge u ispravnost vlastitog stanovišta. Sofisti nisu puno marili za dokazivanja kosmologa, već su podučavali znanju koje je upravljeno ka sticanju političke moći i osvajanju vlasti, a ne ka tome da se utvrdi šta jeste ili nije pretpostavljena konačna istina.
Sofizmi i paralogizmi su zaključci ili dokazi koji prividno izgledaju istinito, a zapravo su lažni.
Sofizmi su svesne i namerne logičke greške koje se upotrebljavaju da zbune neupućene i ubede ih u istinitost lažnih stavova. Ukoliko se logičke greške prave nenamerno, reč je o paralogizmima.
Za svaki nepravilan zaključak, ili misao, možemo reći da je logički pogrešan, to jest, da sadrži neku logičku grešku.Sofizmi se se koriste kada namerno nekog želimo da ubedimo u istinitost jednog lažnog stava. Po stukturi se ne razlikuju od paralogizma, već se razlikuju moralno.
PARLOGIZMI-NENAMERNE LOGIČKE GREŠKE. Nastaju usled jezičke konfuzije ,uzrok je neznanje, nedovoljna koncetracija, zablude.
GREŠKE U ODNOSU NA FORMALNO-LOGIČKA PRAVILA
PETITIO PRINCIPI- TRAŽENJE PRINCIPA (nastaje tako što se pri dokazivanju jedne teze pozivamo na neki stav kao da je dovoljan razlog a on sam nije još dokazan).
Ako autorski honorari rastu, rastu i cene knjiga, Autorski honorari ne rastu, dakle, Ne rastu ni cene knjiga.
CIRKULUS VITIOSUS- OBRTANJE U KRUGU (se sastoji u tome da za dokazivanje teze navodimo stav koji tek pomoću teze koje dokazujemo možemo dokazati.)
“Opijum uspavljuje zato što u sebi ima moć uspavljivanja”
IGNORATIO ELENHI- ZAMENA TEZA (se sastoji u tome da se umesto teze dokazuje neka druga slična teza, tako da nam se čini da se dokazuje ta teza).
Pr. Kada se tvrdi da su u bivšoj Jugoslaviji Srbi vladali nad ostalim narodima koji su u njoj živeli, to se dokazuje na osnovu toga što se iznose činjenice da su najvažnije odluke donošene u Beogradu. Međutim, zamena teze je u tome što Beograd nije isto što i Srbi, zato što glavni beogradski funkcioneri nisu bili Srbi (Tito, Kardelj, Dolanc..)
BIOGRAFIJA
Hegel je živeo od 1770. do 1831. Radio je kao univerzitetski profesor u Jeni, Hajdelbergu, a od 1818. u Berlinu. Bio je rektor berlinskog univerziteta. Njegova filozofija bila je službena, oficijelna filozofija pruskog carstva.
Glavna Hegelova dela su “Nauka logike”, “Fenomenologija duha”, “Filozofija istorije”, “Estetika”, “Osnovne crte filozofije prava”, “Istorija filozofije”.
Na Hegela su uticali Fihte i Kant, a sa Šelingom je bio prijatelj.
Hegel je najpoznatiji po svojem filozofskom sistemu i svojoj filozofskoj metodi. Njegov filozofski sistem proizilazi iz njegove filozofske metode.
Karl Marks (Nemačka, 1818-1883) Karl Marks je rodjen 1818. godine u Trieru u Njemačkoj.Otac mu je bio advokat-jevrej konvertit u protestantizmu, a majka mu je bila Holanđanka iz bogate porodice.Karl Marks studirao je od 1835.godine u Bonnu te potom u Berlinu, prvo pravo, a kasnije filozofiju.Odlazi u Bonn nastojeći da dobije posao kao nastavnik kod svog prijatelja teologa Brune Bauera, koji pak biva izbačen odlukom vlade sa sveučilišta.Marks je imao bogatu karijeru bio je mla di filozof, polemičar, novinar, aktivista.U starosti je bio analitičar, znanstvenik i revolucionar.Njegova djela su: Ø Ekonomsko-filozofski rukopisi iz 1844. godine Ø Prilog jevrejskom pitanju 1844. godine Ø Teze o Fojerbahu 1846. godine Ø Manifest komunističke partije 1848. godine Ø Najamni rad i capital 1849. godine Ø Kapital 1867. godine Ø O ukidanju privatne svojine nad zemljistem 1869. godine